Il luvratori dil crap-scalegl ni serpentin

Pli tard ei il local dalla ferbra vegnius nezegiaus sco luvratori dad elaborar crap-scalegl e serpentin. En nossa vallada ei quei crap aunc oz bein enconuschents per construir pegnas da scalegl en nossas stivas. Tscheu e leu han ins anflau en cavas d’excavaziuns da quei crap tut special. Innovativs vischins da Disla, numnadamein Giusep Levy cun 

siu frar Alfons han entschiet a luvrar cun crap-scalegl. Il local che veva surviu entochen uss per ils indrezs dalla ferbaria era ual predestinaus sco luvratori. Ils suranumnai han priu quella caschun, damai ch els havevan gia luvrau en in semegliont menaschi a Hospental ella Val d’Ursera. Damai chels havevan giu luvrau leu sco turnaders (Drechsler). Cun quei luvratori da turnader al Pass dil Gotthard bastava buca pli, han ins dislocau ina part da quella a Disla. Treis traias (Drechselbänke) han giu plaz el local. Cun sempels utensils e mudestas maschinas da mular vegnevan bialas vasas, tschendrers, scadialas, cups e buccals turnai e mulai. Quella industria occupava dus tochen treis luvrers ed ha cuzzau in tschuppel onns. Quels artefacts eran dumandai dad ina fideivla clientella e vegnevan buca mo vendi ella regiun, mobein vegnevan per gronda part tarmess ella Bassa. Dapi entgins decennis, cun la mort anetga digl iniziant Giusep Levy, ei quella mudesta industria medemamein svanida da Disla.

Il local el plaunterren che veva surviu numerus onns per quellas duas occupaziuns economas ei lu in temps suenter vegnius adattaus sco local per sentupadas dalla giuventetgna dil vischinadi da Disla. Toni Berther, il possessur actual dalla casetta, ha surschau il local alia giuventetgna ed als vischins sco localitad per organisar leu sentupadas e radunonzas. Senza pagar tscheins e sulettamein cun adattar il local tenor basegns han giuventetgna e vischinadi fatg diever da quella purschida. Aschia ha il vischinadi giu plirs onns in local per las radunonzas annualas ed extraordinarias, sco era per sentupadas e seras familiaras. Cun lavertura dall’Ustria dalla Fravia, vegnan radunonzas e sentupadas fatgas oz en quella.